1. BIDDEN EN LUISTEREN

Luisteren doe je op de volgende vier manieren:

1) luisteren naar de context
2) luisteren naar God
3) luisteren naar de kerk in brede zin
4) luisteren naar elkaar.

Luisteren is veel meer dan praktisch marktonderzoek. Het kan eraan bijdragen dat er relaties groeien en dat je echt kunt aansluiten bij mensen. Luisteren is de eerste stap én een liefdevolle basishouding voor elk initiatief.

2. LIEFHEBBEN EN DIENEN

Vanuit het luisteren krijg je een beeld waar mensen behoefte aan hebben en hoe je hen kan dienen en liefhebben.

• Is er eenzaamheid en behoefte aan contact met andere mensen?
• Is er behoefte aan een plek voor stilte en bezinning?
• Is er behoefte aan activiteiten voor kinderen?

Dienen kan op allerlei manieren: een spelmiddag voor kinderen, bezinningsactiviteiten voor hoogopgeleide yuppen, een moestuin voor moeders, een maaltijdproject, een taalcursus voor migranten of een gespreksgroep in het café voor werkloze mannen.

Liefhebben en dienen zijn ook waardevol als er onverhoopt geen vervolgstap zou komen. Want tot liefhebben en dienen zijn we als
christenen sowieso geroepen.

3. GELOVEN VERKENNEN

Als er zo relaties groeien, leren mensen jullie kennen. Als je laat zien wie je bent, zullen mensen ontdekken dat je christen bent, want dat kleurt je leven in allerlei opzichten. In de praktijk zien we vaak gebeuren dat mensen vragen naar je motivatie om te dienen. Of ze raken geïntrigeerd door de plek die het christelijk geloof in jouw leven inneemt. Dat zijn kansen om op een ontspannen manier iets van je geloof te delen. Je kunt mensen vrijblijvend uitnodigen om zich daarin te verdiepen, bijvoorbeeld door met een groepje verhalen over Jezus te lezen. Op dat moment ben je bezig met geloven verkennen. Daarbij ga je samen ontdekken wat de relevantie van het evangelie is in deze tijd, op een manier die past bij de mensen die je dient. Ook een alphacursus rond het christelijk geloof kan hierbij helpen. 

4. CREËER EEN TEAM

Om te bouwen aan een team kun je de volgende dingen doen:

1. Bespreek waarom je wilt meedoen in de missie. Durf daarbij door te vragen bij elkaar. Wat motiveert je? Waarom wil je er tijd en energie in steken? En waar droom je eigenlijk van?
2. Oefen het geloofsgesprek en bid ook samen. Deel je  geloofsbiografie’ met elkaar en hoe dat doorwerkt in het nu. Dat is belangrijk, want meedoen in de missie heeft alles met geloven te maken.
3. Eet regelmatig samen. En ga gezellig als team een dagje uit, want dat geeft ruimte om elkaar op andere manieren te leren kennen. Zo kan er vertrouwen groeien.
4. Deel met elkaar wat meedoen in de missie je mag kosten als je eraan gaat beginnen. Wat ga je niet meer doen? En wat gaat het betekenen voor je betrokkenheid bij de kerk en eventueel voor je gezin?
5. Doe samen eens een Belbin-test. Deze staan (gratis) op internet en vormen vaak een leuke start voor een gesprek. Bespreek je sterke en zwakke punten, je leert elkaar zo beter kennen. 

5. BOUW DRAAGVLAK

Bij het bouwen aan draagvlak kun je onder andere de volgende dingen doen:

1. Bespreek in de kerkenraad zowel het idee achter meedoen in de missie als het concrete plan. Het is handig om het gesprek over meedoen in de missie te scheiden van de bespreking van het concrete plan.
2. Sta in deze eerste fase vooral stil bij het ‘waarom’ van meedoen in de missie. Wat is je motivatie? Ga niet te snel in gesprek over het ‘hoe’ en het ‘wat’.
3. Schrijf in overleg met de kerkenraad regelmatig over de  ontwikkelingen in het kerkblad. Zo neem je ook gemeenteleden mee in het proces. En herhaal gerust een paar keer wat de motivatie is.
4. Durf ook te benoemen wat de nadelen en kosten van het meedoen in de missie zijn. Ook Jezus adviseert ons de kosten te berekenen voordat we een belangrijke stap zetten (Lukas 14:28-33).
5. Geef het meedoen in de missie aandacht tijdens een gemeenteavond en geef mensen de gelegenheid hun zorgen te delen en vragen te stellen. Iemand vanuit het Missieloket kan dit ondersteunen.

In gesprek met kerken in de regio

Het kerkverband kent structuren die een lokale kerk helpen. In de classis of regio kan overleg plaatsvinden over onderlinge hulp. Kerken kunnen bijvoorbeeld samenwerken in het pastoraat, catechese, verkondiging, maar ook bij missionaire initiatieven. Hier kan ook gezamenlijke visie ontwikkeld worden voor de presentie van kerken in de regio en voor de toekomst van krimpende kerken en nieuw te starten gemeenschappen. Bij kerkvisitatie kan advies op maat geleverd worden door mensen die de context kennen en begrijpen.

6. MAAK EEN PLAN

Er zijn een  zestal kenmerken waarvan gedacht wordt dat ze de kans op een succesvolle initiatief of gemeentestichting vergroten (zie ook  Als een kerk (opnieuw) begint).

Missie en Visie

Werk met een duidelijke missie en doelstellingen van de gemeenschap (in wording) die terug te zien zijn in de gemaakte keuzes, activiteiten en plannen voor de toekomst. Zorg dat je deze visie actief communiceert en check regelmatig of het gedragen wordt in het leiderschapsteam, de gemeenschap en andere betrokkenen.

Je missie in beeld krijgen

Als je jouw missie in beeld wilt krijgen, probeer dan de volgende vragen te beantwoorden. Wat brengt jou in beweging? Waartoe weet jij je geroepen? Wat wil je graag bereiken? (bron: lerenpionieren.nl)

Identiteit

Denk na over je theologische bronnen en hoe deze van invloed zijn op de vormgeving van het project. Hoe wordt dit zichtbaar in je visie en missie, de doelstellingen, de manier waarop het plan wordt ingevuld en de manier waarop het leidershap wordt vormgegeven? Bespreek dit met de teamleiding en met je moederkerk.

Investeren in een klimaat waarbinnen deze onderwerpen in een open sfeer besproken kunnen worden voorkomt veel discussies op ongelegen momenten.

Haalbaarheid, doelstellingen en evaluatie

Een  plan hoort voldoende concreet, en reëel te zijn om in te kunnen schatten of het ook haalbaar is. Overweeg een pilotperiode voordat je een initiatief heel grootschalig opzet. Een duidelijke doelstelling voor het project helpt, gebaseerd op een heldere visie op de

Doelgroep en werkwijze. Het project is er bijvoorbeeld op gericht mensen te brengen tot een leven met God in verbinding met de gemeenschap van de kerk. In deze doelstelling moet tot uiting komen hoe zoekers en nieuw-gelovigen een passend aanbod aan activiteiten geboden wordt, gekoppeld aan trajecten en netwerk om te groeien in geloof.  Bij het maken van plannen hoort ook regelmatig evalueren.  Zijn de plannen gerealiseerd?, welke verbeterpunten kun je  afspreken en hoe ga je deze vormgegeven in het nieuwe jaarplan? 

Leiderschap en teamvorming

Werk aan een duidelijke leiderschapsstructuur. Denk erover na  hoe de gemeenschap wordt ingeschakeld, en hoe je kunt bouwen aan een team waarbinnen verantwoordelijkheden worden gedeeld. Vergeet niet goed te zorgen voor het team, ook voor de pionier. Regel pastorale zorg en investeer  in scholing en intervisie. Denk ook na over de verhouding tussen betaalde en onbetaalde krachten en de verwachtingen die je daarbij hebt.

Financiën en plannen

Bij een plan hoort een begroting. Afhankelijk van het soort project kunnen de volgende kostensoorten voordoen:

• Mensen (traktement predikant, salaris gemeentestichter en/of kerkelijk werker; regelingen voor pensioen en arbeidsongeschiktheid). Kijk op www.steunpuntkerkenwerk.nl voor normen. 
• Onkostenvergoeding
• Locatiekosten
• Kosten van activiteiten
• Kosten voor scholing, training en coaching
• Algemene kosten (kantoor, vergaderkosten, rente)

Aan de inkomstenkant kan onderscheid gemaakt worden tussen:

• Bijdragen vanuit de eigen leden van het project en hun achterban
• Bijdragen van andere kerken
• Verwachte inkomsten vanuit fondswerving en activiteiten
• Startkapitaal uit een fonds of legaat

In een bijlage wordt een toelichting gegeven op de verschillende kostensoorten. In de opstartfase van een project kunnen de kosten lager zijn dan wanneer het project op volle toeren draait. Bij het opstellen van de begroting kan advies ingewonnen bij het missieloket.

Zorg dat het project  'in control' is. Dat wil zeggen dat de leiding de financiële stromen kent, beheerst en er (proactief) mee stuurt.

Wanneer je initiatief afhankelijk is van subsidies en giften is het een goed idee om vanaf het begin na te denken hoe je initiatief op langere termijn kan voortbestaan, wanneer er minder of geen financiële steun meer is van derden.

Verantwoordelijkheden en accountability

Als het goed is staat je initiatief niet op zichzelf maar staat het in verbinding met andere partijen. Regel goed welke rol en verantwoordelijkheid de verschillende partijen hebben. Aan wie leg je verantwoording af en op welke manier? Een nieuwsbrief die regelmatig verschijnt is een goede manier om de verhalen te delen met je achterban, zodat mensen mee kunnen leven en bidden.  Een jaarverslag met een  financiële verantwoording is een belangrijk instrument om transparant te zijn naar je donateurs.

7. AANSLUITEN BIJ EEN NETWERK

Blijf als missionair initiatief niet op je zelf staan maar sluit je aan bij anderen met die meedoen in dezelfde missie van Jezus Christus.

In veel steden zijn lokale netweken waarin kerken samen een missionaire beweging vormen: bijv Amsterdam in Beweging http://amsterdam-inbeweging.nl/ , missionair platform Den Haag https://missionairplatformdenhaag.nl/, samen010.nl , Haarlem, http://www.ikgeloofineindhoven.nl/Eindhoven  , Utrecht Missionaire Arbeid  http://www.stichtinguma.nl/, Rijnmond Mission. staat jouw netwerk er niet bij? Laat het ons weten!

Om over na te denken: Kerken hebben elkaar nodig in de missie

Geen enkele gemeente kan in haar missionair werk op zichzelf staan. Al in de tijd van het Nieuwe Testament wordt duidelijk dat we elkaar nodig hebben. Na Handelingen 15 wordt dit ook op een mooie manier zichtbaar in de collecte voor Jeruzalem (2 Korinthe 8). Kerken hebben elkaar nodig. Het kerkverband kan daarbij zelfs de duurzaamheid van lokaal missionair werk bevorderen, door het delen van ervaringen en het aanvullen van de middelen die nodig zijn. Denk daarbij onder meer aan (geschoolde) mensen, middelen, theologie, reputatie en spiritualiteit van de kerk. Missionaire initiatieven verdienen dus een positief betrokken kerkelijke omgeving bij het waardevolle werk dat ze doen. Gebed, meeleven en het samen vieren van de mooie momenten zijn belangrijke elementen. En tegelijk is er ook opbouwende reflectie nodig op de manier waarop de initiatieven vormgegeven worden en zich verhouden tot de (kern theologie van de) kerken. Voor het kerkverband is het daarnaast van belang om ontwikkelingen in de samenleving te volgen en ontwikkelingen en lessen van missionair pionierswerk te kennen. Daarmee wordt het vermogen om zelf kansen te leren herkennen om het evangelie te delen met de omgeving versterkt.